Wat past beter bij mijn organisatie: IaaS, KaaS, PaaS of SaaS?

Welk cloudmodel past het beste bij jouw organisatie, IaaS, KaaS, PaaS of SaaS? In deze uitgebreide blog nemen we je mee langs de verschillende modellen.

Door: Peter Bult
Infrastructure

Stel je voor dat je met je organisatie voor een belangrijke keuze staat. Je wilt de overstap naar de cloud maken of de bestaande cloudstrategie herzien. Misschien loop je tegen grenzen aan met de huidige IT-infrastructuur, of merk je dat de innovatie stokt omdat er te veel tijd en geld naar het beheer gaat. Dan komt al snel de volgende vraag op tafel: welk cloudmodel past het beste bij ons? In deze uitgebreide blog nemen we je mee langs de viermodellen en bieden we je handvatten om de afweging te maken tussen een eigen infrastructuur of het uitbesteden aan een externe aanbieder.

De vier cloudmodellen uitgelegd

In de basis onderscheiden we vier modellen: IaaS, KaaS, PaaS en SaaS. Alle vier maken ze deel uit van het bredere As-a–Service-concept. Waar IT vroeger draaide om het zelf aanschaffen en beheren van hardware en software, zie je nu dat steeds meer diensten via de cloud worden geleverd. Dat heeft grote voordelen: je betaalt voor het gebruik, je profiteert van flexibiliteit en je hoeft minder te investeren in eigen infrastructuur. Welke keuze je maakt, hangt af van de vraag hoeveel grip je zelf wilt behouden en hoeveel je wilt overlaten aan de aanbieder.

IaaS: Infrastructure as a Service

IaaS biedt je maximale controle over je infrastructuur. Met IaaS huur je virtuele servers, opslag en netwerken. Je krijgt de bouwstenen aangereikt, maar je bepaalt helemaal zelf hoe je omgeving er uit ziet en hoe je die beheert. IaaS is interessant als je organisatie hoge eisen stelt aan maatwerk of als je applicaties draait die niet zomaar in een standaard cloudomgeving passen. Voor organisaties die complexe of bedrijfskritische applicaties draaien, zoals ziekenhuizen met beeldverwerking of woningcorporaties die maatwerksystemen inzetten, kan dit de beste manier zijn om grip te houden.

KaaS: Kubernetes as a Service

Richt je je op het ontwikkelen en uitrollen van applicaties in containers? KaaS, soms ook CaaS (Containers as a Service) genoemd, is een krachtige en flexibele infrastructuuroplossing voor het hosten van cloud native apps in containers. KaaS is ideaal voor organisaties met microservices-architecturen en DevOps-teams die snel willen innoveren. Ontwikkelaars focussen op hoogwaardige applicaties, terwijl updates, onderhoud en beheer van het platform inbegrepen zijn. Zo speel je sneller in op veranderingen en rol je nieuwe functionaliteit eenvoudig uit.

PaaS: Platform as a Service
Wil je meer focus op je applicaties en innovatie? Bij PaaS verschuift de balans en gaat de cloudaanbieder een stap verder. Naast de infrastructuur krijg je namelijk ook een platform met databases, middleware en ontwikkeltools. Hiermee kunnen jij en je teams zich volledig richten op het ontwikkelen en draaien van applicaties, terwijl het platform de rest regelt. PaaS past goed bij organisaties die software ontwikkelen of maatwerkapplicaties inzetten, want hiermee win je tijd, schaalbaarheid en flexibiliteit. Toch lever je wel een stukje vrijheid in, want je bent afhankelijk van de mogelijkheden van het platform.

SaaS: Software as a Service
Voor volledige ontzorging is SaaS de beste keuze. Je neemt namelijk je complete applicaties af via de cloud. Denk bijvoorbeeld aan systemen als Office 365, Salesforce en EPD-systemen die in de zorg worden gebruikt. Jij logt in en gebruikt de applicatie, zonder dat je hoeft na te denken over infrastructuur, updates of beveiligingspatches. SaaS is ideaal als je snel en eenvoudig betrouwbare software wilt inzetten. Het nadeel? Je hebt minder grip op maatwerk en bent afhankelijk van de aanbieder. Dit houdt in dat het gemak groot is, maar je weinig invloed op maatwerk hebt en moet vertrouwen op de afspraken in het contract en de SLA.

Kostenmodel per cloudkeuze

Elke cloudkeuze heeft een eigen kostenmodel met bijbehorende aandachtspunten.

IaaS

Bij IaaS betaal je doorgaans voor de daadwerkelijk verbruikte resources, zoals CPU-uren, geheugen en opslagcapaciteit. Dat maakt dit model uiterst flexibel, maar introduceert ook het risico dat onverwachte piekbelasting leidt tot aanzienlijke meerkosten. Voor voorspelbare workloads is dit deels te mitigeren met reserveringscontracten of door vaste capaciteit af te nemen. Toch vraagt het continu om monitoring en kostenmanagement, omdat additioneel dataverkeer of transacties vaak apart worden afgerekend.

KaaS

Bij KaaS betaal je voor de resources die je daadwerkelijk gebruikt, zoals CPU, geheugen en opslag, vergelijkbaar met IaaS. Dankzij de ingebouwde autoscaling kunnen resources automatisch worden opgeschaald of afgeschaald op basis van de actuele behoefte van je applicaties. Dit voorkomt onnodige kosten bij lage belasting en zorgt ervoor dat je altijd voldoende capaciteit hebt bij pieken. Door deze flexibiliteit maak je efficiënt gebruik van je IT-budget en voorkom je overprovisioning. Bovendien kun je eenvoudig limieten instellen en heb je keuzevrijheid in de configuratie, waardoor je grip houdt op de kosten én de prestaties van je omgeving.

PaaS

Bij PaaS is de kostenstructuur anders ingericht. Afhankelijk van de aanbieder betaal je meestal per gebruiker, per service of per actieve instance. Het platform regelt dan de allocatie van de onderliggende infrastructuur. Dit maakt PaaS geschikt voor organisaties die regelmatig nieuwe applicaties uitrollen, omdat schaalbaarheid direct is ingebouwd in het prijsmodel. SaaS biedt de meest voorspelbare kosten omdat je een vast bedrag per gebruiker betaalt, maar helaas zit je als afnemer wel vast aan het licentiemodel van de leverancier. Het is daarom belangrijk om meerdere scenario’s te simuleren. Wat gebeurt er wanneer je organisatie in omvang verdubbelt? En hoe reageren de kosten op seizoensgebonden pieken of onverwachte piekbelasting in het netwerk

SaaS

SaaS kent een voorspelbaar kostenmodel doordat je meestal een vast bedrag per gebruiker of per maand betaalt. Dat maakt het aantrekkelijk voor organisaties die grip willen houden op hun IT-budget. Tegelijkertijd schuilt er een risico in de beperkte flexibiliteit van licentiemodellen: uitbreidingen, premiumfuncties of specifieke integraties kunnen extra kosten veroorzaken. Daarnaast kan vendor lock-in een uitdaging zijn, omdat overstappen naar een andere leverancier vaak complex en duur is. SaaS is daarom vooral geschikt voor organisaties die gebruiksgemak en voorspelbaarheid waarderen, maar bereid zijn minder vrijheid te accepteren in de inrichting van hun IT-omgeving.

Hoe flexibel wil je zijn?

De belofte van de cloud is vaak oneindige schaalbaarheid. Toch betekent dat in elk model iets anders. Bij IaaS kun je servers en opslag vrijwel onbeperkt uitbreiden of verkleinen. Handig als je bijvoorbeeld in de zorg met seizoensgebonden dataverwerking te maken hebt. KaaS biedt dankzij ingebouwde autoscaling een hoge mate van flexibiliteit: resources worden automatisch opgeschaald of afgeschaald op basis van de actuele behoefte van je applicaties. Zo voorkom je onnodige kosten en ben je altijd voorbereid op piekbelasting. PaaS regelt die schaalbaarheid grotendeels voor je, want het platform verdeelt capaciteit automatisch. SaaS schaalt meestal op gebruikersniveau, omdat je simpelweg nieuwe accounts toevoegt. Voor standaardapplicaties werkt dat prima, maar als je specifieke wensen hebt of veel maatwerk nodig hebt, kan dit beperkend zijn. Het is dus goed om niet alleen naar het heden te kijken, maar ook naar waar je organisatie over vijf jaar wil staan.

Compliance en veiligheid

Voor sectoren als zorg en woningcorporaties is compliance vaak een doorslaggevende factor. Met IaaS houd je de meeste controle: jij bepaalt zelf hoe je beveiliging en dataopslag inricht. Bij KaaS wordt het platformbeheer en de beveiliging grotendeels door de aanbieder geregeld, maar je blijft zelf verantwoordelijk voor de inrichting van je containers en de toegangscontrole. Bij PaaS neemt de aanbieder een groot deel van de beveiliging en updates uit handen, maar je blijft zelf verantwoordelijk voor de data en toegang. Controleer daarom altijd welke certificeringen de leverancier heeft en of die aansluiten bij jouw branche, bijvoorbeeld ISO 27001 of NEN 7510.

Bij SaaS ligt de verantwoordelijkheid grotendeels bij de aanbieder. Dat geeft gemak, maar het betekent ook dat je moet vertrouwen op hun privacyrichtlijnen over data-opslag. Kan de leverancier garanderen dat jouw data binnen de EU blijft? Dat is een vraag die je altijd moet stellen, zeker na het ongeldig verklaren van het Privacy Shield tussen de EU en de VS. Want waar gaat de data daadwerkelijk heen wanneer er een back-up wordt gemaakt of een update wordt uitgerold?

Zelf beheren of toch uitbesteden

Naast de keuze voor IaaS, KaaS, PaaS of SaaS speelt nog een tweede vraag: houd je alles in eigen beheer, of besteed je het uit? On-premises infrastructuur geeft je maximale grip, maar brengt hoge kosten en veel beheerlast met zich mee. Een externe aanbieder kan je juist schaalbaarheid en specialistische kennis bieden. Steeds meer organisaties kiezen daarom voor een hybride aanpak. Zo kun je bijvoorbeeld kritische data in een private cloud onderbrengen, terwijl je minder gevoelige workloads of innovatieve projecten in een public cloud draait.

Vind jouw balans

De vraag of je beter kiest voor IaaS, KaaS, PaaS of SaaS is minder een technische keuze dan een strategische. Want welke verantwoordelijkheid wil je zelf dragen, en waar vertrouw je op een partner? Bij Previder helpen we organisaties dagelijks om die balans te vinden. Samen kijken we naar de risico’s, de compliance-eisen en de toekomstplannen, en ontwerpen we een cloudstrategie die vandaag werkt en morgen nog steeds toekomstbestendig is. Wil je weten of IaaS, KaaS, PaaS of SaaS het beste bij jouw organisatie past? Plan een gesprek met een van onze cloudexperts.